Οι Πελασγοί είναι οι εφευρέτες (και) του σκακιού! !
Του Γιώργου Λεκάκη
Επισήμως, μαθαίνουμε πως το σκάκι, το εφηύραν οι Βραχμάνοι…Ασχέτως εάν το έπαιζαν και οι αρχαίοι Έλληνες, και οι Αιγύπτιοι…
Μια νέα ανακάλυψη, όμως, πάει τον πρόγονο του επιτραπέζιου αυτού δημοφιλούς παιγνιδιού, πολύ-πολύ πίσω… Και μάλιστα με ρίζες στα Βαλκάνια, στον τεράστιο αρχαίο θρακικό-πελγασγικό πολιτισμό…
Ένα εκπληκτικό και μοναδικό εύρημα 43 ανθρωπόμορφων ειδωλίων, από τερακότα, τα οποία φιλοτεχνήθηκαν γύρω στο 4600 π.Χ., ανασκάφηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Crkvine, κοντά στο χωριό Stubline, στο Obrenovac, στην κεντρική Σερβία!
Ο αρχαιολογικός χώρος του Crkvine κατοικήθηκε από το 4700 π.Χ.
Στον αρχαιολογικό χώρο του Stubline βρέθηκαν 200 σπίτια, και έχουν διερευνηθεί μόνο μερικά αντικείμενα, όπως μεγάλα αγγεία για την διατήρηση υγρών και σπόρων, γουδιά, και γουδοχέρια για την άλεση κόκκων…
Αλλά αυτό το εύρημα του Crkvine είναι μια ομοιόμορφη ομάδα ειδωλίων, από τα οποία τα 11 από αυτά βαστούν μικροσκοπικά όπλα ή εργαλεία!
Τα ειδώλια ευρέθησαν σε πήλινη «πλατφόρμα» («σκακιέρα»), ακριβώς δίπλα στην εστία σε ένα από τα σπίτια του νεολιθικού οικισμού.
Ακριβώς όπως μας αρέσει να κάνουμε και σήμερα: Να παίζουμε σκάκι, δίπλα στο αναμμένο τζάκι… Δεν είναι λίγοι, λοιπόν, αυτοί που ερμηνεύουν αυτό το εύρημα σαν τον πρόδρομο του ζατρικίου…
Η εστία |
![]() |
Και τα αγαλματίδια κατά χώραν πλησίον της εστίας είναι πάνω σε μία πλατφόρμα διαστάσεων 0,50 Χ 0,60 μ. |
Το εύρημα είναι μοναδικό! Επίσης, είναι η μοναδική ομάδα ειδωλίων του νεολιθικού «πολιτισμού Vinča», στον οποίο λέγεται ότι ανήκουν, που βρέθηκε ποτέ. Σήμερα είναι μέρος της συλλογής του Μουσείου του Βελιγραδίου.
Όλα τα ειδώλια εκτός από το κεντρικό είναι μεταξύ 4 εκ. και 5,5 εκ. ύψος. το πιο περίτεχνα μοντελοποιημένο ειδώλιο που στέκεται στο κέντρο της σύνθεσης είναι 7 εκ. ψηλό
![]() |
Οι μορφές των αγαλματιδίων έχουν στρογγυλό κορμό με καμπανοειδή μορφή για σταθερότητα |
Ο νεολιθικός πολιτισμός Vinča, είναι ένας πολιτισμός που «εξαφανίσθηκε» εξ ολοκλήρου το 4600 π.Χ. και η…απότομη εξαφάνισή του παραμένει ένα αίνιγμα… Ο «πολιτισμός Vinča» είναι μέρος του ευρύτατου θρακικού-πελασγικού πολιτισμού, που κυριαρχούσε στην περιοχή…
Ο νεολιθικός οικισμός στο Stubline αποτελείται από περισσότερα από 200 σπίτια, με πολεοδομικό σχέδιο, σε καλά οργανωμένες σειρές, και τα οποία ομαδοποιούνται γύρω από «πλατείες»!
Γεωμαγνητική τομογραφία της πόλεως ( Μαγνητομετρικό σχέδιο ) .Η κατεύθυνση των περισσοτέρων οικιών είναι Β-ΒΑ η Ν-ΝΔ |
Περιβάλλεται δε από διπλή αμυντική τάφρο! Ποιοι ήταν οι εχθροί το 4600 π.Χ.: Οι πολλοί κίνδυνοι, λένε οι ειδικοί, από άγρια ζώα και πλημμύρες… Τα σπίτια ήταν μεγάλα! Το μέσον εμβαδόν τους ήταν μεγαλύτερο από 60 τετραγωνικά μέτρα!
Και αυτά τα αγαλματίδια που βρέθηκαν χωρίς εργαλεία ή όπλα υπήρχε οπή όπου πρωταρχικά είχαν τοποθετηθεί Εκτός από τον μέχρι τώρα μη καταγεγραμμένο τύπο μοντελοποίησης και που συνθέτει, αυτό το εύρημα είναι επίσης μοναδικό γιατί όλα τα ειδώλια έχουν μια διάτρηση κάθε μια υπό γωνία περίπου 45 ° στη δεξιά πλευρά (στον ώμο ). Ο σκοπός αυτών των διατρήσεων είναι πολύ περισσότερο κατανοητό αν λάβουμε υπόψη ότι 11 μοντέλα μικροσκοπικών εργαλείων από πηλό με οπές άξονα υπήρξαν ανακαλύφθηκαν δίπλα στα ειδώλια. Μεταξύ αυτών των εργαλείων τα μοντέλα εντοπίστηκαν λίγα με άξονα σφυριών, αντικείμενο που το σχήμα ήταν τσεκουριού αλλά και ένα σφυρί (ή σκήπτρο;). |
Μέχρι στιγμής έχουν ανασκαφεί μόνον 5 σπίτια! Οι αρχαιολόγοι έχουν βρει μέσα σε αυτά πολλά ανθρωπομορφικά ειδώλια, πέτρινα και οστέινα εργαλεία, κεραμικά, πέτρινα τριβεία, και μινωταυρικού τύπου βουκράνια (μάρτυρες κρητο-θρακικού-πελασγικού πολιτισμού)…
![]() |
Βουκράνιο από άψητο πηλό μόλις έχει εξαχθεί από την ανασκαφή είναι 0,20 Χ 040 εκ.Η πίσω όψη του ήταν ευθεία πράγμα που σημαίνει ότι ήταν φτιαγμένο να κρεμιέται στον τοίχο και αυτό βρέθηκε εσωτερικά του κτίσματος |
Ποιος ξέρει τι άλλη μαρτυρία του πελασγικού-πρωτοελληνικού πολιτισμού βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της περιοχής, ανάμεσα στα υπολείμματα του υπόλοιπου οικισμού…
Μύθοι για το σκάκι…
Το σκάκι και οι αρχαίοι Έλληνες
![]() |
Παράσταση με αρχαίους Έλληνες πολεμιστές, να παίζουν ένα επιτραπέζιο παιγνίδι. |
![]() |
Παράσταση με αρχαίους Έλληνες πολεμιστές να παίζουν ένα επιτραπέζιο παιγνίδι, παρουσία θεάς, ίσως κριτή. Το γεγονός ότι παίζουν οπλισμένοι, ίσως παραπέμπει στο σκάκι, που προϋποθέτει στρατηγική σκέψη. Ίσως να ήταν και επιτραπέζιες «στρατιωτικές ασκήσεις» τακτικής. |
![]() |
Αρχαίοι Έλληνες παίζουν σκάκι (ζατρίκιον) υπό το βλέμμα της θεάς Αθηνάς! Μουσείο Βιέννης. |
Το σκάκι και οι Βραχμάνοι
Το σκάκι στην αρχαία Αίγυπτο
![]() |
Σκάκι σε τοιχογραφία, από τον τάφο της Νεφερτίτης (1295–1255 π.Χ.) στην Αίγυπτο. ![]() |
![]() |
Λέων και αντιλόπη παίζουν χαρούμενοι σκάκι. Σε πάπυρο του 1100 π.Χ. από την Αίγυπτο. |
Σκακιέρα με… κρύπτη για την μεταφορά εγγράφων και μηνυμάτων! Από το Μουσείο Δημοκρατίας στον Άη Στράτη (δωρεά Γ. Φαρσακίδη). Φωτ.: Γ. Λεκάκη. |
ΕΚ.ΤΟΥ.ΣΥΝΕΡΓΆΤΗ ΜΑΣ ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ